Spyware, znane również jako złośliwe oprogramowanie, to rodzaj szkodliwego oprogramowania, które zostało stworzone w celu pozyskiwania informacji od użytkowników bez ich świadomości lub zgody. Spyware może przechwytywać różne dane, takie jak dane osobowe, historia przeglądania, dane logowania i hasła, a nawet zapisy klawiatury czy zrzuty ekranu. Typowy spyware działa w tle, bez informowania użytkownika, a zebrane informacje są następnie wykorzystywane w różnych celach, takich jak reklama lub kradzież tożsamości.
Złośliwe oprogramowanie szpiegujące może przedostać się na urządzenie ofiary różnymi metodami, takie jak zainfekowane witryny internetowe, fałszywe reklamy czy załączniki do e-maili. Często maskuje się jako dodatkowy składnik innego oprogramowania, a po zainstalowaniu stara się działać w ukryciu, zmieniając swoje cechy, aby uniknąć wykrycia przez oprogramowanie antywirusowe. Dane są następnie przesyłane do zdalnych serwerów, gdzie cyberprzestępcy mogą je wykorzystać w różny sposób.
Istnieje kilka rodzajów złośliwego oprogramowania szpiegującego, w tym infostealery, keyloggery, złodzieje haseł i trojany bankowe. Każdy z tych rodzajów ma specjalizowane funkcje, takie jak skanowanie systemów operacyjnych w poszukiwaniu informacji, przechwytywanie naciśnięć klawiatury, kradzież danych dostępowych do banków czy modyfikacja treści transakcji.
Metody rozpoznawania programów szpiegujących obejmują regularne skanowanie antywirusowe, monitorowanie zachowania systemu oraz uwzględnianie ostrzeżeń przeglądarki przed potencjalnie niebezpiecznymi witrynami. Dodatkowo, wykrywanie obecności programów szpiegujących na telefonie opiera się na identyfikacji nietypowego działania urządzenia, takie jak przegrzewająca się bateria czy zwiększone zużycie pamięci operacyjnej.
Usuwanie spyware może być realizowane za pomocą oprogramowania anty-spyware oraz korzystając z trybu awaryjnego uruchamiania komputera, co może ułatwić eliminację szkodliwego oprogramowania poprzez ograniczenie aktywności procesów systemowych. Ważne jest również regularne używanie dedykowanych aplikacji anty-spyware w celu zapewnienia dodatkowej ochrony przed tym rodzajem zagrożeń.
Jeśli chodzi o rodzaje oprogramowania typu infostealer, to możemy wyróżnić:
- Keyloggers (Rejestratory Klawiszy): Infostealery tego rodzaju monitorują i rejestrują klawisze naciskane na klawiaturze, co pozwala cyberprzestępcom uzyskać dostęp do haseł, danych logowania i innych poufnych informacji.
- Form Grabbers (Pobieracze Formularzy): Te infostealery przechwytują dane wprowadzane w formularzach internetowych, takich jak dane logowania, informacje kredytowe i dane osobowe.
- Clipboard Hijackers (Porywacze Schowka): Infostealery tego typu przechwytują dane skopiowane do schowka, co może obejmować poufne informacje kopiowane przez użytkownika, na przykład numery kont bankowych.
- Screen Scrapers (Pobieracze Ekranu): Te infostealery zdolne są przechwytywać i zapisywać zrzuty ekranu, co pozwala cyberprzestępcom uzyskać wgląd w wszystko, co użytkownik widzi na swoim ekranie.
- Memory Scrapers (Pobieracze Pamięci): Infostealery tego rodzaju skanują pamięć komputera w poszukiwaniu poufnych informacji, takich jak hasła przechowywane w pamięci operacyjnej.
